Το Βραβείο «Κωνσταντίνου Κτενά» της Τάξεως των Θετικών Επιστημών έτους 2018 για την πρωτότυπη εργασία τους ορυκτολογικού περιεχομένου απένειμε η Ακαδημία Αθηνών στον Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, Βασίλειο Μέλφο, και στον Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), Παναγιώτη Βουδούρη. Η εργασία έχει τίτλο «Cenozoic Metallogeny of Greece and Potential for Precious, Critical and Rare Metals exploration» (Ore Geology Reviews, 89, 1030-1057, 2017) – «Η μεταλλογένεση του Καινοζωικού στην Ελλάδα και η δυνατότητα για αναζήτηση πολύτιμων, κρίσιμων και σπανίων μετάλλων».
Η σπουδαία αυτή τιμητική διάκριση αποτελεί την επιβράβευση της πολύχρονης επιστημονικής δράσης του Βασιλείου Μέλφου και του Παναγιώτη Βουδούρη, καθώς εδώ και 30 χρόνια μελετούν τη μεταλλογένεση και άλλα γεωλογικά φαινόμενα στην Ελλάδα.
Η εργασία για την οποία τιμήθηκαν με το Βραβείο «Κωνσταντίνου Κτενά» αναφέρεται συγκεκριμένα στη μεταλλογένεση των ευγενών μετάλλων (χρυσός και άργυρος), των μετάλλων υψηλής τεχνολογίας (χαλκός, κοβάλτιο, αντιμόνιο, βισμούθιο, τελλούριο, γάλλιο, γερμάνιο, ίνδιο, βολφράμιο), και των σπάνιων μετάλλων (ρήνιο, μολυβδαίνιο) κατά τα τελευταία 35 εκατομμύρια χρόνια στην Ελλάδα. Στην εργασία δίνεται το θεωρητικό γεωλογικό μοντέλο, που στηρίζεται σε έρευνες των δύο Αναπληρωτών Καθηγητών, αλλά και σε πλήθος δημοσιεύσεων Ελλήνων και ξένων ερευνητών, και καταγράφονται τα σημαντικότερα κοιτάσματα, τα οποία ταξινομούνται σε διάφορους τύπους.
Όπως τονίζει ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, Βασίλειος Μέλφος, «η βράβευση αυτή, εκτός από την επιστημονική, έχει και εθνική σημασία για τη χώρα και την οικονομία της, καθώς αναδεικνύεται ο σημαντικός ορυκτός πλούτος της Ελλάδας».
Το Βραβείο «Κωνσταντίνου Κτενά» συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ από τα έσοδα του κληροδοτήματος Ευθυμίας Μερτσάρη.
Σημειώνεται ότι η Τελετή Απονομής πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 21 Δεκεμβρίου 2018, στην Πανηγυρική Συνεδρία του τέλους του έτους της Ακαδημίας Αθηνών, κατά την οποία το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της χώρας απονέμει τιμητικές διακρίσεις.
Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα Βασιλείου Μέλφου
Ο Βασίλειος Μέλφος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, όπου διδάσκει μαθήματα Κοιτασµατολογίας και Γεωχημείας. Επίσης, διδάσκει και σε εξειδικευμένα διεθνή και ελληνικά Διατμηματικά Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών μαθήματα για την Προστασία, Συντήρηση και Αποκατάσταση αρχαίων μνημείων και υλικών πολιτισμού.
Σπούδασε Γεωλογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, όπου έκανε και τη διδακτορική του διατριβή με θέμα τα κοιτάσματα χαλκού, μολυβδαινίου και χρυσού στη Θράκη. Η έρευνά του εστιάζεται στη μελέτη των κοιτασμάτων χρυσού και των σπάνιων μετάλλων στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια, ενώ εξειδικεύεται στη μελέτη των μαγματικών και υδροθερμικών ρευστών στον στερεό φλοιό της Γης, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στον σχηματισμό των κοιτασμάτων αυτών. Στην έρευνά του συνεργάζεται με τον Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ, Παναγιώτη Βουδούρη, και έχουν δημοσιεύσει σημαντικό αριθμό εργασιών σε διεθνή περιοδικά σχετικά με το αντικείμενο της μεταλλογένεσης στην Ελλάδα.
Επιπρόσθετα, μία ακόμη έρευνα του Βασιλείου Μέλφου σχετίζεται με τη μελέτη της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, με έμφαση στα αρχαία λατομεία και στον προσδιορισμό της πηγής προέλευσης των πρώτων υλών από λίθινα αντικείμενα και αρχιτεκτονικά μέλη μνημείων της αρχαιότητας.
Συνεργάζεται με μεγάλο αριθμό ερευνητικών ομάδων από όλο τον κόσμο και έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 130 ερευνητικές εργασίες σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια. Έχει πραγματοποιήσει πλήθος διαλέξεων, σεμιναρίων, βιωματικών εργαστηρίων και ειδικών μαθημάτων, με στόχο την εξωστρέφεια της επιστήμης της Γεωλογίας. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η συνεργασία του με το μουσικό σύνολο κλασικής μουσικής «Art Various» για τη διοργάνωση μίας πρωτότυπης εκδήλωσης με τίτλο «Η αρμονία των ήχων και των… λίθων», στην Αίθουσα Τελετών του ΑΠΘ, με την υποστήριξη των Πρυτανικών Αρχών του Αριστοτελείου, τον Νοέμβριο του 2018.
