Η Σύγκλητος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), στη συνεδρίασή της με αριθμό 2965/29&30-8-2018 αποφάσισε την ίδρυση «Κέντρου για τον Ευρωπαϊκό Νομικό Πολιτισμό» (Κ.Ε.Νο.Π.) με έδρα τη Θεσσαλονίκη.

Το Κέντρο αποτελεί μονάδα του ΑΠΘ ελεγχόμενη από τη Σύγκλητο. Είναι συνδεδεμένο λειτουργικά με τη Νομική Σχολή του ΑΠΘ και η ηλεκτρονική διεύθυνση της ιστοσελίδας του είναι:  http://celc.web.auth.gr/. Διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο και επικουρείται, σε ό,τι αφορά την επιστημονική και λοιπή δράση του, από επταμελές, διεπιστημονικά συγκροτημένο, Επιστημονικό Συμβούλιο και από Ακαδημαϊκό Συμβούλιο αποτελούμενο από διακεκριμένους επιστήμονες από πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Η ίδρυση του Κέντρου στηρίχθηκε στην πεποίθηση ότι ένας από τους πλέον σημαντικούς παράγοντες, που τροφοδοτούν τις τάσεις αποδόμησης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, είναι το γεγονός ότι οι πολίτες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αισθάνονται συχνά ότι δεν συμμετέχουν στη διαμόρφωση των ενωσιακών δικαιικών κανόνων και δεν συμπροσδιορίζουν την ασκούμενη μέσω αυτών πολιτική. Ενίοτε, μάλιστα, θεωρούν ότι η θέσπιση των ενωσιακών κανόνων αυτονομείται ακόμα και από τη βούληση των εθνικών κυβερνήσεων, και, κατ’ επέκταση, στερείται και της ελάχιστης έστω δημοκρατικής νομιμοποίησης. Η παραπάνω πρόσληψη, αν και είναι κατά βάση εσφαλμένη, οδηγεί, λόγω και της επιτήδειας εκμετάλλευσής της από επιμέρους πολιτικές δυνάμεις, μεγάλα τμήματα του πληθυσμού όχι απλά σε μορφές ευρωσκεπτικισμού, αλλά, κατά περίπτωση, και σε δράσεις ατομικές ή συλλογικές που εχθρεύονται ανοιχτά την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Για να αναστραφεί η παραπάνω αρνητική εξέλιξη απαιτείται μια πολύπλευρη προσπάθεια, που θα αναδεικνύει τις κοινές αξίες των ευρωπαϊκών λαών, αλλά και την κοινή τους προοπτική σε μια Ευρώπη, της οποίας το παρόν και το μέλλον πράγματι μπορούν να συνδιαμορφώνουν, μέσω της συμμετοχής τους στον προσδιορισμό του περιεχομένου των ευρωπαϊκών δικαιικών κανόνων και  των ασκούμενων μέσω αυτών πολιτικών.

Σε αυτή την προσπάθεια εντάσσεται και η ίδρυση του Κ.Ε.Νο.Π., του οποίου  στόχοι είναι κυρίως η διεπιστημονικού, διεθνικού και διαχρονικού χαρακτήρα έρευνα ζητημάτων που άπτονται του κοινού ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού, με απώτερο στόχο την ανάδειξη των κοινών αξιών των ευρωπαϊκών λαών, η διεξαγωγή εμπειρικών ερευνών, μεταξύ άλλων σε σχέση με τάσεις της ελληνικής και ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, η σύνταξη δικαιοσυγκριτικών μελετών, για ζητήματα για τα οποία επιδιώκεται η ανάληψη νομοθετικών πρωτοβουλιών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η διοργάνωση ενημερωτικών εκδηλώσεων, η οργάνωση εκπαιδευτικών και επιμορφωτικών προγραμμάτων, η παροχή εμπειρογνωμοσύνης σε φορείς της κοινωνίας των πολιτών που επιθυμούν να ασκήσουν το δικαίωμα σε «Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών», η παροχή εμπειρογνωμοσύνης σε ακαδημαϊκούς φορείς ή/και σε φορείς της κοινωνίας πολιτών που επιθυμούν να δημιουργήσουν υποστηρικτικούς μηχανισμούς προστασίας ενωσιακών δικαιωμάτων («κλινικές δικαιωμάτων»), η ανάληψη πρωτοβουλίας για την ίδρυση «Δικτύου Νομικών Σχολών της Ευρώπης για τον Ευρωπαϊκό Νομικό Πολιτισμό».