Η Φιλοσοφική Σχολή και το Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης συγχαίρουν την Ομότιμη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου για τη βράβευσή της με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων.
Το Βραβείο εντάσσεται στα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας και απονέμεται στην κυρία Αμπατζοπούλου για τη συνολική προσφορά του έργου της στον χώρο των γραμμάτων. Η Επιτροπή Απονομής των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας έκρινε ότι με την καινοτόμο και μακροχρόνια συνεισφορά της Φραγκίσκης Αμπατζοπούλου ανοίγονται νέα ερευνητικά πεδία στον χώρο των γραμμάτων και γι’ αυτό της απένειμε το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για τη συνολική προσφορά του έργου της.
Η Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944. Σπούδασε Ιστορία, Αρχαιολογία και Φιλολογία στην Αθήνα και το Παρίσι. Δίδαξε στον Τομέα Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ περίπου για ένα τέταρτο του αιώνα (1986-2012) και ανανέωσε θεματικά και μεθοδολογικά τα διδακτικά αντικείμενα της Νεοελληνικής Φιλολογικής Επιστήμης, δείχνοντας συνεχή έγνοια και αδιάλειπτη φροντίδα για μαθητές, συναδέλφους και συνοδοιπόρους της.
Οι εργασίες της διακρίνονται για την οξυδέρκεια, την κριτική ευαισθησία, τη συνδυαστική μέθοδο προσέγγισης (με τη συνεπικουρία της Ιστορίας, της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, της Ψυχολογίας) και τη λαμπρή αρχιτεκτονική δόμηση. Ανοίγουν ορίζοντες έρευνας, θέτουν καινούργια ερωτήματα και ανανεώνουν τα ήδη γνωστά αναλυτικά εργαλεία με τη συνδρομή νέων.
Η Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου ανήκει σε μια γενιά φιλολόγων που τελεί υπό εξαφάνιση, καθώς οι γνώσεις της δεν περιορίζονται στον τομέα της Νεοελληνικής Φιλολογίας αλλά αφορούν την Ιστορία, τη Λατινική και Μεσαιωνική Φιλολογία και την Αρχαιολογία.
Η βραβευθείσα έχει πλούσιο δοκιμιακό, κριτικό, μεταφραστικό και ποιητικό έργο. Από τη δεκαετία του 1970 έχει δημοσιεύσει μια σειρά ποιητικές συλλογές (ενδεικτικά: Οίκος, 1972· Αναστάσιμα, 1973· Οι περιπλανήσεις της Εδεσσαίας, 2007), μονογραφίες, δοκίμια και μεταφράσεις. Έχει γράψει πολλές μελέτες για τον υπερρεαλισμό στην Ελλάδα, αλλά και γενικότερα για τη νεωτερική ποίηση και πεζογραφία (ενδεικτικά: Δεν άνθησαν ματαίως. Ανθολογία υπερρεαλισμού, 1980· Νίκος Εγγονόπουλος. Η ποίηση στον καιρό του τραβήγματος της ψηλής σκάλας, 1987· Η γραφή και η βάσανος: ζητήματα λογοτεχνικής αναπαράστασης, 2000).
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συνεισφορά της Φραγκίσκης Αμπατζοπούλου στη μελέτη και την έρευνα της ελληνικής εβραϊκής κοινότητας, ιδίως των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Έχει δημοσιεύσει μελέτες για την εικόνα του Εβραίου στη λογοτεχνία και έχει επιμεληθεί και προλογίσει μαρτυρίες του Ολοκαυτώματος (ενδεικτικά: Ο άλλος εν διωγμώ. Η εικόνα του Εβραίου στη λογοτεχνία: ζητήματα ιστορίας και μυθοπλασίας, 1998· Το Ολοκαύτωμα στις μαρτυρίες των Ελλήνων Εβραίων, 2007, καθώς και μαρτυρίες των Γιομτώβ Γιακοέλ, Έρικα Κούνιο – Αμαρίλιο, Μαρσέλ Νατζαρή, Ισαάκ Ματαράσσο).
Επίσης, έχει συμβάλει στη διάδοση της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στη Ρωσία και την Ουκρανία. Τέλος, έχει ασχοληθεί με τη μετάφραση τόσο λογοτεχνικών όσο και δοκιμιακών έργων (ενδεικτικά: Πετράρχης, Πίκο ντε λα Μιράντολα, Φουκώ, Αξελός). Έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα (2000) για τη μετάφραση των Εξομολογήσεων του Αγίου Αυγουστίνου από τα λατινικά.