Δύο σημαντικές εκθέσεις, άμεσα συνυφασμένες με την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, εγκαινιάζονται στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ.
Πρόκειται για την έκθεση «ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21-ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ» και την έκθεση «Σύμβολα της Επανάστασης του 1821». Τα εγκαίνια των δύο εκθέσεων θα γίνουν από τον Πρύτανη του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Καθηγητή Νικόλαο Γ. Παπαϊωάννου, αύριο, Τετάρτη 26 Μαΐου 2021, στις 19:00.
Λόγω των υφιστάμενων υγειονομικών μέτρων για τον κορονοϊό, τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν μόνο με τους συντελεστές των εκθέσεων. Στις 20.30 θα πραγματοποιηθούν δωρεάν ξεναγήσεις για το κοινό.
«ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21- ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ»
Η έκθεση αποτελεί συνεργασία του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου με το Τελλόγλειο Ίδρυμα και τη Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης ΑΠΘ και φιλοξενείται στον 1ο όροφο. Ακολουθώντας τη δομή και το σκεπτικό της κεντρικής έκθεσης του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου στην Αθήνα, ρίχνει φως στην ιστορική διαδρομή από την προεπαναστατική περίοδο έως τη δημιουργία του ελληνικού κράτους, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην περιοχή της Μακεδονίας. Παρουσιάζονται πολύτιμοι θησαυροί του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, αλλά και της συλλογής Ιωάννη Τρικόγλου, όπως έγγραφα, έργα τέχνης, αλλά και προσωπικά αντικείμενα των αγωνιστών της Επανάστασης.
Ξεχωρίζουν το ακρόπρωρο του πλοίου «Άρης» και το σηματολόγιο του Ανδρέα Μιαούλη, το καριοφίλι του Κολοκοτρώνη, το γιαταγάνι του Καραϊσκάκη, η πιστόλα του Διάκου, αλλά και ο ταμπουράς του Μακρυγιάννη. Προσωπογραφίες του Ιωάννη Καποδίστρια, του ηγεμόνα της Βλαχίας Ιωάννη Καρατζά παρουσιάζονται μαζί με πορτρέτα του Ρήγα Φεραίου και του Αλέξανδρου Υψηλάντη, που φιλοτέχνησε ο Διονύσιος Τσόκος, ύστερα από παραγγελία του Υπουργείου Στρατιωτικών. Οι επαναστατικές προκηρύξεις του Υψηλάντη και επιστολή Φιλικού σκιαγραφούν το ξέσπασμα της Επανάστασης στο Ιάσιο, ενώ αντικείμενα καθημερινής χρήσης (όπως επιτραπέζια ρολόγια, τραπουλόχαρτα κ.ά.) συνδέονται με το φιλελληνικό κίνημα. Η δράση αγωνιστών από την περιοχή της Μακεδονίας, όπως οι Εμμανουήλ Παπάς, Γιώργος Λασσάνης, Τσάμης Καρατάσος κ.ά. φωτίζονται μέσα από σπάνιο αρχειακό υλικό.
Τέλος, η έκθεση πλαισιώνεται από διαδραστικές ψηφιακές εφαρμογές (Παζάρι, Χάρτα του Ρήγα, Μαχόμενα Τυπογραφεία), αλλά και την ίδια τη Χάρτα του Ρήγα από τη συλλογή Ι. Τρικόγλου της Κεντρικής Βιβλιοθήκης ΑΠΘ.
Η έκθεση πραγματοποιείται στο πλαίσιο της «Πρωτοβουλίας 1821-2021», με τη στήριξη του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, για την υλοποίηση του διαδραστικού εκθέματος της Χάρτας του Ρήγα.
Διάρκεια έκθεσης έως μέσα Σεπτεμβρίου 2021.
«Σύμβολα της Επανάστασης του 1821»
Η έκθεση «Σύμβολα της Επανάστασης του 1821» φιλοξενείται στον 2ο όροφο του Τελλόγλειου Ιδρύματος. Συνιστά συνεργασία της Επιτροπής ΑΠΘ για το 1821 με τη Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης ΑΠΘ και το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών. Παρουσιάζει τεκμήρια από τη Συλλογή Ιωάννη Τρικόγλου, που βρίσκεται στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ. Μέσα από 56 έργα (λιθογραφίες, επιζωγραφισμένες λιθογραφίες και χαρακτικά), που βασίζονται σε πίνακες των Peter von Hess, Karl von Krazeisen, Adam Friedel κ.ά., ξεδιπλώνονται πτυχές του Αγώνα, μέσα από τη ματιά καλλιτεχνών που έζησαν από κοντά τα γεγονότα ή γνώρισαν τους πρωταγωνιστές τους. Η σχεδιαστική δεξιοτεχνία συναντά την ιστορική αφήγηση κι ο θαυμασμός την εξιδανίκευση και τον αφηρωισμό των προσώπων, που ηγήθηκαν της Ελληνικής Επανάστασης.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Επιτροπής ΑΠΘ για το 1821, Πρόεδρο του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Καθηγητή Βασίλειο Γούναρη, «η Ελληνική Επανάσταση προηγήθηκε της εφεύρεσης του φωτογραφικού φακού. Όμως έχει αποτυπωθεί βαθιά στη συλλογική μνήμη μέσα από λιθογραφίες και ελαιογραφίες, ασχέτως της πιστότητας της απεικόνισης. Προσωπογραφίες ηρώων, αναπαραστάσεις μαχών και ναυμαχιών καθιερώθηκαν ως σύμβολα του Αγώνα, χάρη στη δύναμη της τυπογραφίας. Εξοικειωθήκαμε μαζί τους μέσα από τα σχολικά βιβλία και τις αφίσες στους τοίχους των αιθουσών διδασκαλίας, των δημοσίων υπηρεσιών και των στρατώνων. Από φανταστικές και εξιδανικευμένες καλλιτεχνικές συλλήψεις μεταγενέστερων δεκαετιών μετατράπηκαν σε αποδεκτά ιστορικά τεκμήρια».
Το υλικό προέρχεται από την περίφημη «Τρικόγλειο Βιβλιοθήκη».
Η Τρικόγλειος Βιβλιοθήκη αποτελεί δωρεά του ομογενή από την Αίγυπτο Ιωάννη Τρικόγλου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το 1963. Με τακτοποιημένο το ποικίλου περιεχομένου προσωπικό αρχείο του Ιωάννη Τρικόγλου, με ψηφιοποιημένο τον κατάλογο και πολλά αντικείμενα της συλλογής, το μέγεθος της Τρικογλείου Βιβλιοθήκης, της «κιβωτού της μνήμης του ελληνισμού», όπως αποκαλούσε ο δωρητής τη συλλογή του, στην πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης του ΑΠΘ περιλαμβάνει 14.012 τόμους βιβλίων, που αντιστοιχούν σε 10.783 ελληνικούς και ξενόγλωσσους τίτλους για την ελληνική ιστορία, κυρίως την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου, για την αρχαιολογία, τη λαογραφία, τη λογοτεχνία, τον περιηγητισμό, τον φιλελληνισμό και γενικότερα για τον ελληνισμό της Μεσογείου με πολλές σπάνιες εκδόσεις και λευκώματα (από το 1495 έως τα μέσα του 20ού αιώνα).
Διάρκεια έκθεσης έως τις 31 Οκτωβρίου 2021.
Δωρεάν ξεναγήσεις στις 20.30 και στις 21.00 την Τετάρτη 26 Μαΐου 2021.
Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να ξεναγηθεί δωρεάν στις εκθέσεις. Λόγω περιορισμένου αριθμού θέσεων είναι απαραίτητη η τηλεφωνική κράτηση στο τηλ.: 2310 247111 (Τρίτη 11.00-14.00, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή 19.00-22.00, Σάββατο 11.00-14.00 & 19.00-22.00, Κυριακή 11.00-14.00, Δευτέρα κλειστά).
