Παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, πραγματοποιήθηκε χθες, Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2024, στην Αίθουσα Τελετών του ΑΠΘ, ο επίσημος εορτασμός της Ημέρας του Πολιούχου της Θεσσαλονίκης Αγίου Δημητρίου, της 112ης Επετείου της Απελευθέρωσης της πόλης και του Έπους του ’40.
Ο Πρύτανης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Καθηγητής Χαράλαμπος Φείδας, στην προσφώνησή του αναφέρθηκε στη σημασία της Τελετής της 26ης Οκτωβρίου όπως και κάθε άλλης ανάλογης τελετής, πέραν του συμβολισμού, ως εργαλείων αφύπνισης της ιστορικής μνήμης, ειδικά όταν πραγματοποιούνται σε ακαδημαϊκούς χώρους όπως το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Ο κ. Φείδας υπογράμμισε τη σημασία της διατήρησης της ιστορικής συνείδησης και της συνειδητοποίησης των θυσιών του παρελθόντος, που έθεσαν τα θεμέλια του σύγχρονου ελληνικού κράτους και. για όσα σήμερα θεωρούνται δεδομένα.
Μεταξύ άλλων, πρόσθεσε «Στις φορτισμένες ημέρες που διανύουμε και με τα όσα δυσοίωνα συμβαίνουν ανά τον κόσμο, που μαστίζεται από μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις, είτε πρόκειται για το Ντονέτσκ της Ουκρανίας είτε για τη Λωρίδα της Γάζας και το Τελ Αβίβ, ανακύπτουν προβληματισμοί και ερωτήματα που σχετίζονται με την ηθική του πολέμου, είτε αυτή αναφέρεται στην έναρξη του πολέμου είτε στον τρόπο διεξαγωγής του. Στην ιστορία της η ανθρωπότητα έχει βιώσει δεκάδες χιλιάδες πολέμους για διάφορους λόγους, οικονομικούς, ιμπεριαλιστικούς, ιδεολογικούς, ή θρησκευτικούς. Πάντοτε όμως, οι εμπλεκόμενοι σε αυτούς ισχυρίζονται ότι ο πόλεμος, που ξεκίνησαν ή ενεπλάκησαν, είναι από τη φύση του δίκαιος και ηθικός. Οποιαδήποτε σοβαρή σχετική συζήτηση, λοιπόν, δεν μπορεί να αποφύγει το ερώτημα αν ένας πόλεμος μπορεί να είναι δίκαιος, δηλαδή ηθικός. Πότε η απόφαση για πόλεμο αλλά και τον τρόπο διεξαγωγής του είναι ηθικοπολιτικά δικαιολογημένη;».
Τέλος, ο Πρύτανης του ΑΠΘ επισήμανε ότι η εκπαίδευση, όπως έπραξε το Δημόσιο Πανεπιστήμιο από συστάσεως του Νεότερου Ελληνικού Κράτους, αποτελεί βασικό εργαλείο ανασυγκρότησης και θεμελίωσης της κοινωνίας σε περιόδους κρίσης.
Τον Πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο Καθηγητής του Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής Φιλήμονας Παιονίδης, με τίτλο: «Το έπος του ‘40 και η Θεωρία του Δικαίου Πολέμου». Ο κ. Παιονίδης αναφέρθηκε στη Θεωρία του Δικαίου Πολέμου η οποία αποδέχεται το γεγονός ότι θα υπάρχουν ένοπλες συρράξεις και επιχειρεί να προσδιορίσει μια σειρά συνθηκών που θα καθιστούσαν την πολεμική εμπλοκή μιας κρατικής οντότητας και των ενόπλων δυνάμεών της ηθικά δικαιολογημένη.
Η θεωρία αυτή έχει μια μακρόχρονη ιστορία και θεολογικές καταβολές, αλλά μεταπολεμικά αναζωογονήθηκε και εμπλουτίστηκε χάρη στη συνεισφορά μιας ομάδας ριζοσπαστών Αμερικανών φιλοσόφων που επανατοποθέτησαν τα ζητήματα που την απασχολούσαν σε ένα σύγχρονο και αμιγώς φιλοσοφικό πλαίσιο.
Ο κ. Παιονίδης μέσα από την ομιλία του έθεσε το ερώτημα «Βασιζόμενοι σε μια δημοφιλή εκδοχή της θέτουμε το ερώτημα εάν η κήρυξη του πολέμου κατά της Ιταλίας από την Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1940 και η μετέπειτα διεξαγωγή των στρατιωτικών επιχειρήσεων ήταν σύμφωνη με τις επτά συνθήκες που απαρτίζουν τη Θεωρία του Δικαίου Πολέμου». Μέσα την ομιλία του ο κ. Παιονίδης απάντησε υποστηρίζοντας ότι «οι ενέργειες της χώρας μας ήταν απολύτως σύμφωνες με τις επιταγές αυτής της θεωρίας, γεγονός που σπάνια συμβαίνει και καταδεικνύει ότι βρισκόμασταν καθ’ όλη τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου με την πλευρά του δικαίου και της ηθικής. Υποστηρίζουμε ακόμα ότι η γνώση των μαχίμων και αμάχων Ελλήνων πως αγωνίζονταν για την επανόρθωση μιας αδικίας χαλύβδωσε τη θέλησή τους και συνέβαλε σημαντικά στην εποποιΐα του ’40».
Η τελετή ξεκίνησε με το Απολυτίκιο του Αγίου Δημητρίου από τη Χορωδία «Γιάννης Μάντακας» του ΑΠΘ, υπό τη διεύθυνση της Εριφύλης Δαμιανού. Στο μουσικό μέρος της εκδήλωσης, η Συμφωνική Ορχήστρα του ΑΠΘ ερμήνευσε το «Ηρωϊκό εμβατήριο» από την 1η Ελληνική Σουίτα του Διονύσιου Λαυράγκα και τους τρεις ελληνικούς χορούς του Θοδωρή Παπαδημητρίου, ενώ η Χορωδία «Γιάννης Μάντακας» σε διεύθυνση της Εριφύλης Δαμιανού, παρουσίασε το τραγούδι «Με το λύχνο του άστρου» από το ορατόριο «Άξιον Εστί» του Μίκη Θεοδωράκη. Τη Συμφωνική Ορχήστρα και τις χορωδίες του ΑΠΘ διεύθυνε ο Επίκ. Καθηγητής του Τμήματος Κινηματογράφου, Θοδωρής Παπαδημητρίου.
Η Τελετή του εορτασμού της 26ης Οκτωβρίου ολοκληρώθηκε με τον Εθνικό Ύμνο από τα μουσικά σύνολα του ΑΠΘ.
Στην εκδήλωση έδωσαν το «παρών», μεταξύ άλλων, ο Yφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης), Κωνσταντίνος Γκιουλέκας ως εκπρόσωπος της κυβέρνησης, ο εκπρόσωπος του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων, Ευστράτιος Σιμόπουλος, ο Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, κ. Φιλόθεος, ο Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Γιουτίκας ως εκπρόσωπος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης, ο Γενικός Γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, Νικόλαος Παπαϊωάννου, η Βουλευτής Ράνια Θρασκιά ως εκπρόσωπος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο Βουλευτής Γιάννης Δελής ως εκπρόσωπος του ΚΚΕ, οι Βουλευτές Σταύρος Καλαφάτης, Δημήτρης Κούβελας, Διαμαντής Γκολιδάκης, ο Πρύτανης του ΔΙΠΑΕ Σταμάτης Αγγελόπουλος, ο Συντονιστής του Γραφείου του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη Ιωάννης Παπαγεωργίου, ο Πρόξενος Βουλγαρίας, Anton Markov, ο Γενικός Πρόξενος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Πολυκάρπου κ.ά.
